● مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی

به طور کلی مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی را می توان به پنج دسته تقسیم کرد که شامل بستر ارتباطی، از بین رفتن واسطه ها، افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان، سفارشی کردن محصولات درخواستی و خدمات پشتیبانی قوی و پیدایش مؤسسات اقتصادی نو پا و رقابت سراسری است.

۱) بستر مناسب اطلاعاتی و ارتباطی

یکی از امکاناتی که اینترنت در اختیار تجارت و بازرگانی قرار می دهد اطلاعات نسبتاً کامل و گسترده ای است که در مورد هر کالا چه از نظر فنی و چه به لحاظ تجاری می توان یافت. امکانی که در دنیای واقعی، ارزش تجاری بسیار زیادی دارد اما بدون صرف هزینه و زمان زیاد به دست نمی آید. ارزش دیگر تجارت الکترونیکی آن است که امکان ایجاد ارتباط با همه افرادی که برای تکمیل یک فرآیند بازرگانی لازم است با آن ها تماس گرفته شود، در کوتاه ترین زمان از طریق e mail ،chat و روش های دیگر امکان پذیر است.

۲) حذف نسبی واسطه ها

حذف واسطه ها یکی دیگر از ارزشمندترین دستاوردهای تجارت الکترونیکی می باشد که باعث کاهش بی سابقه قیمت کالاها و خدمات در جهان شده است. براساس برآوردهای انجام شده، حذف واسطه ها و ایجاد ارتباط مستقیم بین خریداران و فروشندگان بین ۱۵ تا ۵۰ درصد موجب کاهش قیمت تمام شده کالاها و خدمات برای مشتریان شده است.

۳) افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان

ارتباط اینترنتی فرصتی را در اختیار خریداران قرار می دهد که بتوانند با طیف گسترده ای از تولیدکنندگان در سرتاسر جهان ارتباط برقرارکنند و از این طریق به تقاضای مورد نظر خود از بین پیشنهاد های مختلف برسند و در مقابل فروشندگان قدرت چانه زنی بیشتری برای کسب امتیاز و مزایای بیشتر داشته باشند. در صورتی که در دنیای حقیقی به علت محدودیت های ناشی از فاصله جغرافیایی، مشتریان چنین قدرت انتخابی ندارند.

البته این ساختار برای تولیدکنندگان هم دارای مزایا و امتیازات فراوانی است. از جمله می توان به امکان عرضه و فروش محصولات به تمام مردم جهان اشاره کرد. در واقع تجارت الکترونیکی به تولیدکنندگان امکان جهانی شدن محصولاتشان را با صرف هزینه کم (نسبت به آنچه که در مقابل به دست می آید) می دهد. شاید جالب باشد که بدانید به عنوان مثال، جلد پنجم کتاب داستانی هری پاتر توانسته است با استفاده از شیوه فروش آن لاین در شب اول انتشار خود فروشی معادل یک میلیون جلد را در جهان داشته باشد. امکان وقوع چنین حادثه شیرینی برای ناشر این کتاب در دنیای حقیقی، آن هم در مدت زمانی کوتاه، یا اصلاً محال بود یا به امکانات گسترده مالی و تبلیغاتی و توزیع نیاز داشت که هر سازمانی توانایی انجام آن را دارا نیست.

۴) سفارشی کردن محصولات و خدمات پشتیبانی قوی

مزیت دیگر تجارت الکترونیکی آن است که شما قادر خواهید بود که محصولات مورد درخواست خود را به صورت سفارش و مطلوب خود خرید کنید. به عنوان مثال ما می توانیم هنگام مراجعه به سایت شرکت Dell کامپیوتر مورد درخواست خود را با همان خصوصیاتی که مایلیم، سفارش داده و خریداری کنیم. در این فرایند روش کار شرکت دل برای قبول سفارش در خواستی به این صورت است که ابتدا امکان انتخاب و ارائه پیشنهاد در اختیار مشتری قرار می گیرد. سپس پیشنهاد مشتری با توجه به امکانات شرکت مورد بررسی قرار گرفته و نهایتاً مورد قبول یا عدم قبول قرار می گیرد. در صورت قبول درخواست، مراحل بعدی ثبت سفارش و دریافت مبلغ طی می شود و اعلام ارسال کالا و شیوه پیگیری محموله در مدت ارسال از طریق فرستادن e mailهای متعدد انجام می شود. مشتری نیز به نوبه خود می تواند زمان دریافت را اعلام نماید. نهایتاً مشتری می تواند با دادن اطلاعات مختلف در مورد کالاهای خریداری شده و برقراری ارتباط الکترونیکی با شرکت تولیدکننده نسبت به رفع نقص کالای مورد نظر اقدام نماید. شرکت هایی که از این طریق به فروش محصولات و خدمات خود اقدام می کنند به طور دائم از طریق روش های مختلف، سریع و کم هزینه در ارتباط با مشتریان خود هستند و پشتیبانی قوی باعث ترغیب مردم به خرید از اینترنت می شود. در سال های نخست رواج شیوه الکترونیکی فروش کالا، استفاده از این روش فقط برای کالای کوچک و ارزان مثل ساعت، عروسک، کتاب، لباس استفاده می شد اما اکنون با توجه به رشد روزافزون تجارت الکترونیکی، صنایع بزرگی همچون صنعت ماشین سازی نیز به این روش رو آورده اند. مثلا با مراجعه به سایت شرکت فورد می توانیم ماشین مورد درخواست خود را از نظر رنگ یا امکانات جانبی به دلخواه انتخاب کنیم.

۵) پیدایش مؤسسات اقتصادی نوپا و رقابت سراسری

یکی از پیامدهای تجارت الکترونیکی ایجاد مؤسسات جدید اقتصادی است که توانایی رقابت و حتی در مواردی سبقت گرفتن از شرکت های کهنه کار را دارند. درحال حاضر دو نوع بازار خرید و فروش یعنی بازار سنتی و حقیقی و بازار مجازی و مبتنی بر شبکه به موازات یکدیگر عمل می کنند و هر کدام دارای قواعد تجارتی خاص خود هستند که گاه دارای خصوصیاتی مشترک و گاه با یکدیگر متفاوت هستند. در برخی موارد کسب و کارهای نوپا توانسته اند با ایجاد سیاست های کاربردی در بازار جدید مجازی گوی رقابت را از رقبای سنتی بگیرند و بازار محصولات مختلف را تصاحب کنند. مثلا می توان به رقابت بین مؤسسه BarnesNoble و شرکت Amazon در خرید و فروش کتاب یا موارد دیگری چون Dell در کامپیوتر و etoys در اسباب بازی اشاره کرد

● مزایای تجارت الکترونیک

۱) افزایش فروش

۲) افزایش درآمد

۳) افزایش سرمایه گذاری

۴) افزایش سطح رفاه زندگی مردم

۵) ایجاد فرصتهای تجاری جدید برای صنایع و بنگاه های بازرگانی

۶) افزایش فرصتهای جدید شغلی

۷) امکان ارائه خدمات و محصولات در سطح جهانی

۸) جلوگیری از اتلاف وقت و کاهش ترددهای بی مورد

۹) کاهش هزینه های سربار و ایجاد رقابت در سطح بین الملل

۱۰) دسترسی سریع به اطلاعات

۱۱) عدم حضور واسطه

۱۲) کاهش هزینه های تبلیغات کال

۱۳) ورود به بازارهای فرا منطقه ای در جهت بازاریابی جهانی

● معایب تجارت الکترونیک

۱) تأثیر ناشناخته آن بر روابط اجتماعی انسان

۲) کاهش میزان تولید

۳) کاهش تولید شرکتهای ورشکسته

● نیازهای تجارت الکترونیک

۱) یک سیستم بانکی روان و دقیق

۲) قوانین گمرکی،مالیاتی و بانکداری الکترونیکی

۳) کد تجاری محصول

۴) تهیه و تدوین نظام مالی اطلاعات و نظام حقوقی اطلاع رسانی (کپی رایت)

۵) امنیت اطلاعات

۶) محرمانه بودن اطلاعات شخصی

۷) تطبیق مقررات ملی با مقررات متحدالشکل بین المللی

۸) همکاری دانشگاهها،مراکز تحقیقاتی و سازمانهای مختلف

۹) پذیرش اسناد الکترونیکی توسط قوه قضاییه

۱۰) تأمین، صدور و بکارگیری کارت اعتباری

۱۱) تأمین خطوط ارتباطی پرسرعت و مطمئن و ایجاد بستر مخابراتی به شکل بی سیم

● مدلهای تجارت الکترونیک

▪ انواع مدلهای تجارت الکترونیک


 این روزها اکثر افراد دسترسی به اینترنت پر سرعت دارند و هم چنین ابزارهای بسیار قدرتمندی برای ایجاد وب سایت های مفید، کاربردی وجذاب وجود دارد که همه اینها باعث شده روز به روز بر تعداد افرادی که علاقه مند به فعالیت در حوزه تجارت الکترونیک هستند، افزوده شود. به همین دلیل باید مزایا و معایب تجارت الکترونیک را بدانیم تا بتوانیم در این حوزه چه به عنوان مصرف کننده وچه به عنوان فروشنده فعالیت کنیم و سود بیشتری کسب کنیم.

مزایای تجارت الکترونیک

قیمت مقرون به صرفه: تمامی تراکنش ها و معاملات در حال الکترونیکی شدن است و برای رقابت در فضای مجازی که مشتری می تواند درهر لحظه از قیمت بورس با خبر شود، فروشگاه ها باید با پایین اوردن قیمت، مشتری جذب کنند. بنابراین به طور ناخود آگاه شرکت ها در پایین آوردن قیمت با هم رقابت می کنند و هر شرکتی که قیمت را پایین بیاورد، با سود کمتر اما تعداد فروش بیشتر می تواند موفق تر عمل کند که در این صورت، این موقعیت  برای مصرف کننده فراهم می شود که کالای مورد نظر را باقیمت پایین تر از فروشگاه های سنتی  و به صورت آنلاین خریداری کند.

حاشیه سود بیشتر: در تجارت الکترونیک با توجه به حذف تعدادی از واسطه ها و به دلیل اینکه هزینه های اولیه از قبیل هزینه مکان و ... کم می شود ،حاشیه سود بیشتر است و فروشنده سود بیشتری می برد.

بهره وری بیشتر: دراینجا منظور از بهره وری، برای هر دوطرف یعنی شرکت ها و مصرف کنندگان است. افراد ترجیح می دهند خرید آنلاین انجام دهند زیرا راحت تر است و در وقت صرفه جویی می شود و هم چنین در تجارت الکترونیک هزینه های شرکت کاهش می یابد و سود شرکت بیشتر می شود.

مقایسه سریع: تجارت الکترونیک به شما امکان می دهد تا بتوانید قیمت را در چند کسب و کار یا فروشگاه مختلف مقایسه کنید و در انتها، برای شما خرید هوشمندانه و با صرفه را رقم می زند و می توانید پول بیشتری ذخیره کنید.

سوداقتصادی: تجارت اکترونیک شرایطی را فراهم می کند که بدون نیاز به فروشگاه ها و یا سرمایه گذاری در زیر ساخت و دیگر موارد رایج، به تجارت بپردازید و شرکت ها تنها نیاز به یک وب سایت دارند تا بتوانند محصول را عرضه و خدمات رسانی انجام دهند.

معایب تجارت الکترونیک

امنیت: مشتریان نیاز دارند تا به ارائه کنندگان محصول و نحوه پرداخت وجه در تراکنش های الکترونیکی اطمینان و اعتماد پیدا کنند؛ حتی سر در گم می شوند و نیاز دارند اعتبار وب سایت مورد نظر را قبل از خرید بررسی، مقایسه ومورد امتحان قرار دهند. چرا که امروزه آمار کلاهبرداری در فضای مجازی بسیار بالاست و این باعث می شود افرا نتوانند با اطمینان خرید انجام دهند و گاهی در معرض انواع کلاهبرداری ها قرار گیرند.

مقیاس پذیری سیستم: در فضای مجازی همه چیز مورد قیاس و اندازه گیری قرار می گیرد. یکی از این موارد وب سایت فروشگاه و نحوه پشتیبانی این فروشگاه از مشتریان است. اگر خدمات و پشتیبانی وب سایت شما ضعیف باشد، باید با مشتریان خود را برای همیشه خداحافظی کنید و مطمئن باشید آنها را از دست می دهید.

حفاظت از داده ها وسیستم: مشتریان نیاز به دسترسی امن در هر زمان دارند. به علاوه، حفاظت از داده های آنها نیز بسیار ضروری است و باعث جلب اعتماد آنها می شود. اگر نتوانیم در معاملات این موارد را رعایت کنیم، قطعا در تجارت الکترونیک مردود می شویم.

از دست دادن تعدادی از مشتریان: در تجارت الکترونیک، فروشگاه ها، افرادی که بسیار ریز بین وسخت گیر در خرید هستند و تنها با دیدن کالا آن را خریداری می کنند را از دست می دهند زیرا آنها هیچ گاه در فضای مجازی خرید انجام نمی دهند و فروشگاههای اینترنتی قشر وسیعی از مشتریان را از دست می دهید.

سرویس مشتریان و مشکلات مرتبط: گاهی در تجارت الکترونیک به دلیل اینکه با افراد رو در رو نمی شویم و همه چیز مجازی است فراموش می کنیم که برقراری ارتباط با خریدار و مصرف کننده بسیار مهم است و گاهی تعدادی از ارتباطات برقرار نمی شود که منجر به ناموفق بودن در تجارت میشود.

معایب موجود در تجارت الکترونیک، غیر قابل اجتناب نیست. اگر ما مدیریت کافی در مخاطرات داشته باشیم، می توانیم معایب را کم رنگ تر و مزایای بیشتری از تجارت الکترونیک بدست آوریم و با صرف کمترین زمان، بهترین خرید را انجام دهیم.

از مزایای جانبی دیگر موارد زیر قابل ذکر است:

1-شما می توانید در هر زمانی خرید انجام را انجام دهید و خرید به ساعات کاری محدود نمی شود.
2 – نیازی نیست برای خرید به مکان های دوردست یا شهر ها و کشورهای دیگر بروید.

همچنین از معایب جانبی دیگر موارد زیر قابل ذکر است:

1-باید هزینه ای را برای ارسال محصول پرداخت کنید.
2-ممکن است محصول خریداری شده به صورت آسیب دیده و ناقص به شما تحویل شود به طوری که باز پس فرستادن محصول برای شما هزینه بر می باشد.
3-باید زمانی را برای دریافت محصول در منزل بمانید که این زمان گاهی اوقات نامشخص است.
4- نمی توانید قبل از خرید، کالا را به طور ملموس ومطمئن چک کنید.
5-ممکن است گاهی اوقات فروشگاه ها دقیقا آن محصولی را که سفارش داده اید برای شما ارسال نکنند و یا حتی محصولی قلابی را به جای محصول اصل به شما ارسال کنند.

در هر حال با تمام مزایا و معایبی که تجارت الکترونیک دارد، امروزه بسیار فراگیر شده است و ما باید با برسی بیشتر و برسی تمام موارد موجود به خرید از فروشگاه های مورد اطمینان بپردازیم. 
 منبع ایران هشدار
 و تجارت الکترونیک